دومین نشست از سلسله نشست‌‌های بررسی ابعاد و مولفه‌های حکمرانی اخلاقی با عنوان حکمرانی اخلاقی؛ چالش دوران جدید، توسط پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد با حضور دکتر غلامرضا گودرزی، عضو هیات علمی گروه مدیریت دانشگاه امام صادق (ع) در روز چهار‌‌شنبه 11 خرداد 1401 برگزار شد.
در این نشست که به صورت مجازی برگزار شد، دکتر گودرزی در ابتدا با اشاره به تعاریف مختلفی که از حکمرانی ارائه می‌شود، گفت: حکمرانی را می‌توان مجموعه اقدام‌هایی دانست که موجب هماهنگی یا هم‌افزایی می‌شود، یا از زاویه ساختار به آن نگریست و ساختارهایی
تعریف کرد که مسوولیت‌ها را توزیع می‌کند یا راهبردها، قواعد و خط‌مشی‌هایی دانست که سازمان یا جامعه را اداره می‌کند.
وی افزود: این تعاریف از حکمرانی، شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با هم دارند و وقتی از حکمرانی اخلاقی صحبت می‌کنیم باید مشخص کنیم که اخلاق را از دیگاه فردی مورد بحث قرار می‌دهیم یا اخلاق در حوزه اجتماعی مدنظر است.
وی اضافه کرد: من در این نشست حکمرانی اخلاقی را مجموعه اقدام‌ها، ساختارها و راهبردهایی در نظر می‌گیرم که در جهت اداره امور یک سازمان یا جامعه در حال شکل‌گیری است و مبتنی بر اخلاق و ارزش‌ها است، پس حکمرانی مبتنی بر ارزش را حکمرانی اخلاقی می‌دانم.
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع)، به تشریح نوع تصویرسازی از آینده پرداخت و گفت: برای این تصویرسازی، 3 منبع وجود دارد، اول تصویری که رسانه به معنای کلی و عام به ما می‌دهد و از آن‌جایی که رسانه دو موضوع به چی و چگونه فکر‌کردن را به مخاطبان القا می‌کند، تصویری که از این منبع دریافت می‌کنیم مبتنی بر خلاقیت ذهنی ژورنالیستی است.
وی افزود: منبع دوم، تصویری است که نخبگان، اندیشمندان و جامعه‌شناسان مبتنی بر داده‌ها ارائه می‌دهند و خلاقیت ذهنی نخبگانی است و این نگرانی وجود دارد که با توجه به جذابیت نگاه ژورنالیستی به آن سمت گرایش پیدا کند.
وی ادامه داد: ادیان نیز تصویر دیگری مبتنی بر آموز‌های دینی ارائه می‌دهند و می‌توانیم از منابع دینی آینده جهان را تصویر کنیم.
دکتر گودرزی، ویژگی اصلی جهان آینده را محیط پر ابهام آن ذکر کرد که بخشی از آن متاثر از گسترش فضای مجازی است و گفت: هجمه رسانه‌ها محیط پرابهام و پرنگرانی را ایجاد می‌کند که مملو از عدم قطعیت‌ها است.
وی افزود: ویژگی بعدی این جهان، محیط پرچالش و متناقض آن است. تناقض هم در سطح فردی و هم در سطح اجتماعی که در سطح رفتارها، داوری‌ها و ساختاردهی نمایان می‌شود و هر چه جلوتر هم می‌رویم بر ابهام، چالش و تناقض این جهان افزوده می‌شود.
وی ویژگی بعدی را فرد‌محوری جمع‌گرا عنوان کرد و در تشریح آن گفت: در طول تاریخ، ابتدا افرادی داشتیم که کشورساز، تمدن‌ساز و جریان‌ساز بودند چه در بعد مثبت و چه منفی. سپس حکومت‌ها و دیوان‌سالاری جایگزین شد و ساختارهای مختلفی حکومتی شکل گرفت و سیاست‌های این حکومت‌ها بر سرنوشت افراد تاثیرگذار بود و نظام‌های حاکم، مناسبات و جهت‌ها را تعیین می‌کردند.
وی افزود: هم‌اکنون افرادی را داریم که به اندازه حکومت‌ها و کشورها تاثیرگذار هستند و شبکه‌سازی برای کنترل دنیا، یکی از ویژگی‌های آن‌ها است. برای همین شبکه‌هایی مانند رمزارزها و موارد مشابه شکل می‌گیرد و این افراد در تعارض با حکومت‌ها و ساختارها عمل می‌کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع)، مهم‌ترین چالش‌های حکمرانی اخلاقی را تغییر در مفاهیم انسان، خانواده، اقتصاد و رفاه، فناوری و محیط زیست ذکر کرد و گفت: انسان و خانواده مهم‌ترین ذی‌نفعان ایجاد حکمرانی اخلاقی هستند و در کنار تاثیری که از حکمرانی می‌پذیرند، موثر بر آن هم هستند و تغییر در ارزش‌ها و رویکردهای آن‌ها موجب چالش در حکمرانی اخلاقی می‌شود به دلیل این که حکمرانی اخلاقی اصولاً ارزش‌پایه است.
وی افزود: اقتصاد و رفاه و همچنین فناوری در عصر حاضر به جای این که در خدمت انسان و خانواده قرار گیرند، به هدف تبدیل شده و شکل و ماهیت انسان‌‌ها را تغییر داده‌اند. در کنار این‌ها، چالش تغییرات محیطی را نیز باید اضافه کرد که بر روی سبک زندگی تاثیر گذاشته است،
دکتر گودرزی بهره‌گیری از فرصت‌‌های این چالش‌ها را به‌جای مغلوب‌شدن به آن‌ها توصیه کرد و گفت: فناوری می‌تواند به عنوان یک ابزار رشد و ارتقای حکمرانی اخلاقی مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
وی افزود: چالش بین ارزش‌های فردی افراد تاثیرگذار و ارزش‌های جمعی اجتماع نیز موضوع مهمی است که باید اندیشمندان و پژوهش‌گران به آن بپردازند و در کنار مفاهیم دیگر حکمرانی اخلاقی در تبیین و نظریه‌پردازی آن اهتمام کنند.
در ادامه نشست نیز پرسش و پاسخ با حضور شرکت‌کنندگان برگزار شد.