نشست «اندیشه‌های اقتصادی علامه مصباح یزدی» از مجموعه نشست‌های تخصصی همایش ملی علامه مصباح یزدی (ره) در روز سه‌شنبه 2/12/1401 به میزبانی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
در این نشست حجت‌الاسلام دکتر سیدمهدی معلمی، عضو هیات علمی جامعه المصطفی العالمیه و عضو شورای پژوهشی گروه اقتصاد اسلامی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، اندیشه‌های علامه مصباح یزدی در حوزه اقتصاد را تشریح نمود.
وی در ابتدا با اشاره به نقش علامه مصباح یزدی در شکل‌گیری اولین گروه اقتصاد اسلامی در حوزه علمیه قم گفت: گروه اقتصاد از اولین گروه‌های تشکیل‌شده در دفتر همکاری حوزه و دانشگاه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در زمان مسوولیت علامه در این دفتر بود.
وی افزود: مبانی فلسفی علوم انسانی از جمله اقتصاد اسلامی اعم از مبانی معرفت شناختی، هستی‌شناختی و ارزش شناختی با روشی نظام‌مند در کتب فلسفی و مبنایی علامه مصباح یزدی ارائه شده است که شالوده تحقیق در علوم انسانی از جمله اقتصاد را فراهم کرده است.
دکتر معلمی به تشریح یکی از آثار علامه مصباح یزدی با عنوان احکام اقتصادی قرآن کریم پرداخت و گفت: در سال 1361 ایشان این اثر را با رویکرد بیان مقررات و حقوق اقتصادی در قرآن کریم تدوین کرده‌اند.
وی افزود: از نگاه علامه مصباح یزدی، سیاست‌های اقتصادی در مرحله بعد از تعیین حقوق اقتصادی مطرح می‌شود.
عضو شورای پژوهشی گروه اقتصاد اسلامی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی با اشاره به اثر معارف اقتصادی قرآن کریم تالیف علامه مصباح یزدی گفت: در این اثر ایشان با بیان بحث وظایف دولت اسلامی و نظریه پیشرفت، به نحوی در همه عرصه‌های مبانی، ساختار، مشخصه‌های اقتصادی و سیاست‌گذاری ورود پیدا کرده و مجموعه‌ای از مباحث اقتصاد اسلامی را ارائه کرده‌اند.
وی افزود: ایشان از از اهمیت اهداف اقتصادی غافل نمانده و نقدش به توسعه غربی به دلیل توجه به اهداف مادی نیست، بلکه به دلیل تجمیع آرمان‌ها و اهداف توسعه در اهداف مادی است و به همین سبب ایشان اهداف اقتصادی و مادی را به عنوان اهداف میانی مهم معرفی می‌کنند.
دکتر معلمی به نقل قولی از علامه مصباح یزدی اشاره کرد و گفت: به قول ایشان «ما هم بر اساس بینش اسلامی طالب استفاده بیشتر از نعمت‌های خدا در این عالم هستیم که لازمه‌اش پیشرفت علم، صنعت و تکنولوژی است. ما هم طالب این هستیم که اقشار مختلف جامعه از نعمت‌های الهی و بهره‌های زندگی بیشتر استفاده نمایند و راحت‌تر زندگی کنند، اما این‌ها هدف نهایی نیستند. معتقدیم که هدف از حرکت و سیر انسان که کل زندگیش را در بر می‌گیرد، کل حیات این جهانی را در بر می‌گیرد، تکامل انسانی است.»
عضو هیات علمی جامعه المصطفی العالمیه به بیان مفهوم‌شناسی عدالت در آثار علامه مصباح یزدی پرداخت و گفت: ایشان مطالب بسیار ارزنده‌ای در این خصوص دارند که عمدتاً در کتاب‌های نظریه حقوق اسلام، نظریه سیاسی اسلام، و حقوق و سیاست در قرآن بیان شده است.
وی افزود: ایشان بر این نکته تاکید می‌کردند که لحاظ عدالت و رعایت تساوی بدان معنا نیست که افراد کوشا با افراد تنبل و تن‌پرور سهمی برابر داشته باشند، بلکه بحث در این است که هر کس بتواند به اندازه توان، ظرفیت، صلاحیت، مدیریت و تخصص خویش از امکانات بهره ببرد و راه برای کسانی که خواهان فعالیت اقتصادی هستند مسدود نباشد.
در پایان این جلسه، پرسش و پاسخ با مشارکت حاشران در جلسه و شرکت‌کنندگان به صورت مجازی نیز برگزار شد.
وبینار این نشست در نشانی الکترونیکی زیر قابل دسترس پژوهش‌گران است: