اولین نشست مدرسه علوم انسانی همگرا با عنوان «دانشجوی تراز علوم انسانی» با سخنرانی دکتر عادل پیغامی عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و به همت انجمن علمی دانشجویی مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، 15 اسفندماه 1401 در پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار گردید.
در ابتدای نشست دکتر عادل پیغامی به تبیین تفاوت های ماهوی علوم انسانی و علوم فنی و پزشکی پرداخت. وی در این خصوص بیان کرد که علوم انسانی در طول سایر علوم و نه در عرض آن ها است؛ به عبارت دیگر یک پایهی سایر علوم در علوم انسانی است و ضعف و اقتدار کشورها در جهان، ریشه در علوم انسانی آن ها دارد. همچنین رشد و پیشرفت های ما در زمینه های مختلف فنی و پزشکی، ناشی از یک پدیده انسانی به نام انقلاب اسلامی است.
وی در ادامه ضمن اشاره به تفاوت مرزهای دانش در علوم انسانی با سایر علوم بیان کرد که این مرزها در علوم فنی و پزشکی گاهی هر سال یا هر شش ماه تغییر می کند اما مرز های علوم انسانی حتی تا چند هزاره پابرجا است؛ به عنوان مثال ما در مفهوم عدالت هم ادبیات سال 2023 و هم نظرات افلاطون در 2300 سال پیش را داریم که هر دو همزمان در مرز دانش هستند؛ لذا مطالعه تاریخ در علوم انسانی علی رغم سایر علوم نه به عنوان خواندن داستان های زیبا بلکه در حکم متون علمی هستند.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) ضمن تاکید بر این که تفکیک کردن شاخه ها و گرایش های علوم انسانی به مثابه تخصص گرایی در علوم فنی و پزشکی، یک اشتباه راهبردی بوده و هست، راه حل را در تفکیک کردن و نکردن همزمان این شاخه ها یا همان انواع تلفیق ها مثل بین رشته ای، فرا رشته ای دانست که امری بسیار با ظرافت و دقیق است. وی همچنین افزود که فاصله علوم نظری و عملی در علوم انسانی بسیار بیشتر از علوم فنی و پزشکی است و در جهان ادبیات مجزایی جهت مجهز شدن به بخش عملی و کاربردی علوم انسانی وجود دارد ولی متاسفانه در کشور ما صرفا بخش های نظری ارائه می گردد.
دکتر پیغامی در بخش دوم سخنان خود به بیان ویژگی های دانشجوی تراز علوم انسانی پرداخت. وی با بیان اینکه بر اساس تمایزهای ماهوی علوم انسانی با سایر علوم، دانشجوی این رشته باید بسیار صبور بوده و نگاه بلند مدت داشته باشد، ادامه داد که هیچ یک از بزرگان علوم انسانی چیزی که خودشان ساختند را ندیدند. در علوم انسانی اولین گام دانشجو، درک پیچیدگی های فراوان علوم انسانی و خروج از جهل مرکب و اعتراف به ندانستن است؛
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن اشاره به جمله جان استوارت میل، فیلسوف و اقتصاددان قرن نوزدهم که بیان می کند : «هر کس جز اقتصاد نداند، اقتصاد را هم نمی داند»، بر لزوم چند رشته ای بودن دانشجوی علوم انسانی تاکید ورزید و ادامه داد که منظور ما از دانشجوی علوم انسانی، فردی است که در علوم انسانی متفکر و اندیشمند می گردد و الا از تکنسین های رشته های انسانی مثل تحویلدار بانک، چنین انتظاری نمی رود.
وی نهایتا با تشبیه تکنولوژی فکر به نرم افزارها و اصل تفکر به سیستم عامل در رایانه ابراز داشت که متاسفانه دانشجویان در دروس دانشگاهی صرفا نرم افزارها را فرا می گیرند ولی سیستم عامل یا چارچوب فکری جهت بهره برداری درست از نرم افزارها را در اختیار ندارند؛ لذا به عنوان مثال دانشجویان تراز علوم انسانی در رشته اقتصاد برای تقویت سیستم عامل خود می توانند از کتب امام موسی صدر و کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن مقام معظم رهبری، بهره ببرند.
در انتهای نشست نیز پرسش و پاسخ هایی مطرح گردید.