اولین پیش‌نشست همایش مردمی‌سازی اقتصاد و اقتصاد مقاومتی با عنوان دولت مردمی و مدیریت اقتصاد کشاورزی و راهکارهای اجرایی آن، با حضور دکتر محمد قربانی استاد گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد و دکتر علی سعیدی استادیار گروه اقتصاد دانشگاه قم و سردبیری دکتر وحید ارشدی استادیار گروه اقتصاد اسلامی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد در روز چهارشنبه بیست و دوم تیرماه 1400 در سالن شورای پژوهشکده مطالعات علوم اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
در ابتدای این جلسه که به صورت هم‌زمان به صورت وبینار و همچنین از طریق صفحه پژوهشکده در شبکه اجتماعی اینستاگرام پخش می‌شد، دکتر محمد قربانی استاد گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به تبیین دولت مردمی پرداخت و گفت: مراد از دولت مردمی، صرفاً دولتی نیست که برخواسته از مردم باشد زیرا همه دولت‌ها از دل مردم تشکیل می‌شوند.
وی افزود: مراد از دولت مردمی، مشارکت مردم در کلیه امور اقتصادی، فرهنگی و سیاسی است. در واقع در بحث دولت مردمی، مردم، محور می‌باشند و بحث پشتیبانی از مردم توسط دولت و پشتیبانی مردم از دولت در شرایط بحرانی در این نگاه اقتصاد مردمی مطرح است.
استاد گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، دولت مردمی را دولتی هدایت‌گر و ارشادکننده و همچنین خدمتگزار مردم و تقویت‌کننده سرمایه اجتماعی دانست و افزود: مهم‌ترین وجه در دولت مردمی وجه نظارت مردم بر رفتار و ارکان دولت است و دولت نیز باید پاسخگوی رفتار و اعمال خود باشد و در مواقع نابسامانی، شجاعت عذرخواهی از مردم را داشته باشد.
دکتر قربانی گفت: دولت مردمی هدایت مردم به سمت آینده‌نگری می‌باشد و در واقع این مفهوم از دولت به توسعه پایدار و منافع نسل‌های آینده فکر می‌کند و درباره رخدادهایی که در آینده رخ می‌دهد، پیش‌بینی انجام می‌دهد و تمهیداتی می‌اندیشد.
در ادامه، دکتر علی سعیدی استادیار گروه اقتصاد دانشگاه قم نیز به تبیین اقتصاد مردمی پرداخت و گفت: وقتی بحث از اقتصاد مردمی صورت می‌گیرد باید مردمی سازی اقتصاد در سطوح مختلف بررسی شود. در واقع اقتصاد مردمی، اقتصادی است که مردم در مدیریت، مالکیت و اجرا مشارکت داشته باشند. به هر میزان که مردم در مالکیت، مدیریت و بهره‌مندی ثروت‌ها و منابع مشارکت داشته باشند آن اقتصاد مردمی‌تر است.
وی افزود: به لحاظ اندیشه‌ای، وارث یک مفهوم بیگانه از دولت هستیم. چون نگاهی که در روشنفکری به مقوله دولت وجود دارد به این شرح است که روشنفکران باید در راس امور باشند و باید برای مابقی مردم تصمیم‌گیری کنند. در واقع لیبرالیسم، حکمرانی را به سمت صاحبان ثروت متمایل می‌کند و در سیاست، کسی می‌تواند به قدرت ورود کند که ثروت دارد و بقیه مردم از نقشی در اداره اقتصاد برخوردار نمی‌باشند.
استادیار گروه اقتصاد دانشگاه قم افزود: در اقتصاد مردمی دنبال شیوه حکمرانی جدیدی هستیم که اداره اقتصاد دست خود مردم باشد و کار از اقلیت حاکم به مردم دیکته نشود که در تئوری ولایت فقیه نیز گفته می‌شود که باید اداره امور بر عهده مردم باشد.
سپس دکتر قربانی با اشاره به این که تقریباً 90 درصد کشاورزی بخش خصوصی مردمی است و مشکل بخش کشاورزی در سطح سیاست‌گذاری است، گفت: بنابراین بخش کشاورزی مردمی است اما مردم برای فعالیت در این بخش به بستر نیاز دارند و برای فعالیت‌های کارآمد، افزایش درآمد و امنیت کشاورزی شرایط مهیا نمی‌باشد.
وی افزود: مجلس کنونی مصوبه‌ای دارد که به موجب آن باید متخصصان بخش کشاورزی بر روی محصولات این بخش قیمت‌گذاری کنند که اکنون این مصوبه نیز درست اجرا نمی‌شود.
دکتر سعیدی در ادامه به بحث رابطه بخش کشاورزی و مردمی شدن پرداخت و گفت: مشخص است که کشاورزی مردمی‌ترین بخش اقتصاد ما است. در بخش‌های دیگر مالکیت‌ها خرد است اما در این بخش مالکیت‌ها متکثر است.
وی افزود: نسبت به دوره تحریم کمترین آسیب مربوط به بخش کشاورزی است. در دوره تحریم، درآمد بخش‌های صنعتی و نفت و گاز به شدت افت می‌کند اما بخش کشاورزی روند رشدی به خود می‌گیرد و یک جهش در بخش کشاورزی صورت می‌گیرد که این بیانگر ظرفیت مردمی کشاورزی است.
این پژوهشگر اقتصاد مقاومتی ادامه داد: بخش کشاورزی نیازمند دانش بومی است و از طرفی نیز باید تجربه‌های موفقی که در دنیا وجود دارد را استفاده کند. در خیلی از موارد به دلیل مسائل اجتماعی و فرهنگی باید فناوری براساس فرهنگ بومی طراحی گردد.
وی افزود: در تمامی بخش‌های کشاورزی عدم سیاست‌گذاری درست به چشم می‌خورد و راه حل مساله در اهمیت به تجربیات و کشاورزی بومی است.
سپس دکتر قربانی به اهداف مردمی شدن بخش کشاورزی پرداخت و گفت: اهداف بخش کشاورزی باید تامین امنیت غذایی مردم، امنیت معیشتی کشاورزان و تامین امنیت زیستی را در برگیرد.
استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: بخش مردمی اگر خواسته باشد پایا و پویا باشد باید برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری درست از سوی دولت صورت گیرد و یکی از اساسی‌ترین کارها این است که سیاست‌ها ثبات داشته باشد تا منابع بخش کشاورزی اتلاف نگردد.
وی در انتهای بحث افزود: اگر هوشمندسازی بخش کشاورزی صورت نگیرد و از نخبگان در حوزه کشاورزی استفاده نشود و چهار اصل مهم سامان یافتن مدیریت کشاورزی یک‌بار برای همیشه، اتخاذ سیاست‌های علم پشتیبان، همراهی دولت و مردم در این مسیر، و ایمان به توانستن ایجاد تغییرات توسط خودمان به فراموشی سپرده شود، کشاورزی به بخش حاشیه‌ای تبدیل خواهد شد.
در پایان جلسه نیز پرسش و پاسخ با حضور میهمانان حضوری و مجازی برگزار شد.
رویداد نهایی همایش مردمی‌سازی اقتصاد و اقتصاد مقاومتی توسط پژوهشکده مطالعات علوم اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد در بهمن‌ماه ۱۴۰۰ برگزار خواهد شد. به همت برنامه‌ریزان این همایش، سلسله پیش‌نشست‌های موضوعی به تناوب تا زمان برگزاری رویداد نهایی با حضور اندیشمندان و فعالان مرتبط برگزار می‌شود.
دریافت آفلاین جلسه: https://vroom.um.ac.ir/pcwrktirv2j8/